GMPTL ezije atensaun Estadu ba vítima sobrevivente feto ne’ebé luta ba libertasaun

1 day ago 1

HEADLINE, POLÍTIKA

GMPTL ezije atensaun Estadu ba vítima sobrevivente feto ne’ebé luta ba libertasaun

Prezidente GMPTL, Aliança da Conceição. Imajen Tatoli/Francisco Sony

DILI, 27 Agostu 2025 (TATOLI) – Grupu Feto Parlamentár Timor-Leste (GMPTL, sigla portugés) preokupa ho vítima sobrevivente feto iha luta ba libertasaun nasionál ne’ebé seidauk hetan atensaun másima husi Estadu.

Prezidente GMPTL, Aliança da Conceição Araújo, dehan GMPTL hala’o ona sorumutu ho Asosiasaun Chega ba Ita-ACbit no Organizasaun Klibur Sobrevivente Feto ne’ebé hanesan vítima ba violasaun seksuál husi tinan 1974-1999 aprezenta dezafiu oioin.

Nia haktuir vítima sira hela iha área remota barak mak sofre moras, inklui trauma hodi afeta ba sira-nia saúde mentál nary la hetan asisténsia médika ne’ebé adekuada, nary barak sei hetan agresaun fízika husi sira-nia parseiru, maibé laiha koñesimentu kle’an oinsá atu keixa nary la’o tuir prosesu justisa.

Aleinde ne’e, sira-nia oan kontinua hetan diskriminasaun nary estigma husi sosiedade nary família sira seluk nary iha difikuldade atu asesu ba bolsa estudu.

Deputada ne’e rekomenda ba Ministériu ba Asuntu Kombatente Libertasaun Nasionál (MAKLN) hodi koordena ho Prezidénsia Repúblika atu oferese sertifikadu rekoñesimentu ba vítima sobrevivente feto sira.

“Sira la husu osan, maibé husu netik rekoñesimentu ida rai hanesan lembransa, hanesan mós testamuña serbisu nian”, nia hato’o.

Deputada CNRT ne’e rekomenda ba Sekretária Estadu ba Igualidade (SEI), Ministériu Solidariedade Sosiál nary Inkluzaun (MSSI) atu serbisu hamutuk ho Sentru Nasionál Chega hodi haree kriasaun ezbosu Lei Reparasaun Vítima Sobrevivente. MSSI nary SEI bele kontinua rekolla dadus hodi fó apoiu ba vítima, inklui tau iha sira-nia programa kada tinan nian.

Nia husu SEI atu disponibiliza treinamentu ba autoridade munisipál, lokál nary polísia atu fó mós tulun ba vítima sira bainhira hasoru violénsia nary abuzu seksuál nary serbisu hamutuk ho sosiedade sivíl halo sensibilizasaun iha área remota ba prevensaun nary asesu ba justisa nian.

Deputada FRETILIN, Nurima Ribeiro Alkatiri, husu mós ba Estadu atu fó rekoñesimentu ba vítima sira luta ba libertasaun nasionál.

Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Fernanda Lay, dehan kona-ba Lei Reparasaun Vítima, iha lejislatura daruak inísia ona, maibé la konsege halo diskusaun iha plenária nary sei aprezenta fali.

“Durante ne’e Governu tau matan hela ba vítima sira. Se seidauk másima, bolu ministériu kompetente”, nia sujere.

Jornalista: Nelson de Sousa

Editora: Maria Auxiliadora

Read Entire Article









close
Banner iklan disini